Instructie Bataljon op oefening

‘n Vroolijke drukte in den vroegen ochtend van gisteren (1 juli) op het Stationsplein. Het bataljon in veldtenue was compagnies-gewijze opgesteld, gereed om straks in te stappen. Achter de rotten geplaatste geweren stonden de mannekes, in secties afgedeeld, ment den gepakten ransel op den rug of reeds los in de hand. Zorgzaam alles nagaande herstellende, berispende trippelde langs de gelederen de mama der compagnie, de sergeant-majoor, opgerolde manteljas om den ransel, revolverfoudraal  op den rug.  Afzonderlijk in groepen bijeen stond het niet ingedeelde kader en de muziek, terwijl ook de gerouwbande officieren in het centrum een druk babbelend kringetje geformeerd hadden. Tusschen door bewogen zich met drukke  bedrijvigheid  de besturende compagniecommandanten, kapitein Ter Beek en Dorré, tellend, verschikkend, regelend en laatste instructie gevend voor het instijgen. Op het perron hadden zich inmiddels vereenigd kolonel Luber en kapitein Bruyn van den Hoofdcursus met “blijvend gedeelte” van het bataljon, om overste Schott uitgeleide te doen, terwijl ondanks het vroege uur een vrij dichte menigte belangstellenden op het perron en stationsplein stond geschaard om getuige te zijn van het na 1870 niet meer geziene schouwspel: het Bataljon in volle uitrusting te zien afreizen. En daaronder merkten wij menigeen op, wiens oude soldatenhart hem er toe gedreven had een zwijgend afscheidssaluut te brengen aan de voormalige kameraden.

Eindelijk reed de lange trein met zijne zeven-afdeeling-waggons vóór en ving het instijgen aan, zóó ordelijk en vlug dat binnen enkele minuten de portieren achtereenvolgens konden worden dichtgeklapt. Toen volgden de officieren en klokke 6 uu 55, prompt op den aangegeven tijd kon de heer (stationschef) Meij het sein geven dat alles klaar voor vertrek was. Een handbeweging – een langgerekte toon van de stoomfluit en als de trein zich in beweging zet, klinkt opeens uit de wagens het echte afscheidslied van den vertrekkenden krijgsman, groot of klein:

Adju! Wij moeten
elkander groeten!
Adju! Vaarwel!
Tot wederzien!

Op donderdag 17 juli 1910 keerden de manschappen terug en de krant vermeldt hierover het volgende:

Het Instructie Bataljon keert Donderdagmiddag te 12.20  onder commando van kapitein Dorré, met een extra trein, welke 9.47 ‘s morgens van de Halte Stroe zal vertrekken te Kampen terug. De luitenant-kolonel Scholte en de luitenant-kolonel Schott en de luitenant-adjudant  Ootmar zullen een dag langer in de legerplaats blijven, omdat van 11-15 juli de 1^e Mitrailleur-Afdeling ‘s Gravenhage deel uitmaakt van 6de Serie Schietoefeningen, welke in het haar geheel onder commando staan van overste Schott.

Het was Donderdagmiddag na twaalven een druk gepantoffel over de IJsselbrug in de richting van het station. Arbeiders regelrecht uit werkplaats en fabriek, meisjes zoo van hun werk, schoolkinderen, allen hadden blijkbaar eenzelfde doel, bewogen zich dezelfde richting: het Bataljon kwam terug. Na een afwezigheid van veertien dagen zouden te 12.20 per extra-trein onze militaire plaatsgenooten weer terugkeeren en het was alsof Kampen wilde toonen, hoezeer zij voelt voor de soldaatjes, hoezeer zij zich verheugde in het weerzien na de ongewone scheiding: zwart stond het in de heel den omtrek van het station, toen de lange trein moeizaam binnenrolde en doorschoof tot aan den overweg toe, en vroolijke uitroepen weerklonken telkens over een weer, wanneer bij het vlug uitstijgen een bekende werd waargenomen. Met een enkelen oogopslag was het duidelijk, dat het verblijf in het kamp de jeugdige krijgers geen kwaad had gedaan, dat het inademen der gezonde hei- en boschlucht en de drukke beweging in de vrije natuur, ten goede was gekomen aan het lichaam, dus ook aan den geest. Gebruind waren de wangen – van sommigen met gevoeliger huid zelfs donker ingebrand – van dat warme roodbruin, dat als kostelijk goed werd gezocht in de badplaats en luchtoord; vroolijk blikten  de oogen rond in de bekende omgeving en met fermen, veerkrachtigen tred spoedden zij zich, ieder naar het hun aangewezen punt. Vlug en ordelijk aangetreden door kapitein Dorré, onder de vroolijke tonen der kapel-Disma in beweging begeleid en voorafgegaan, omsloten als het ware, door de drommen van groote en  kleine menschen. Zoo ging het – een blijde triomftocht – de stad door langs de IJsselkade, Vloeddijk, Oudestraat naar de kazerne, overal bij bruggen en poorten, vóór stegen en sloppen, opgewacht en vroolijk begroet door dichte groepen belangstellende toeschouwers.

Een onderofficier beschreef het vertrek, oefening en aankomst in een door hem gemaakt gedicht:

Het Instructie-Bataljon  naar de Harskamp 

Reeds dagen van te voren,
kon met overal hooren,
het bataljon gaat weg.
Naar de legerplaats bij Harskamp,
voor Kampen haast een ramp
‘s wordt arm zoo men zegt.

‘s Is de eerste dag van Juli
men ziet daar heel wat herrie,
nabij het station.
De extra-lange trein van Kampen
stond reeds lang te dampen
op de komst van ‘t bataljon.

Begunstigd door het mooie weêr
gaat ‘t bataljon voor d’eerste keer
gezamenlijk op reis.
Het instappen is een oogenblik
de jongens zijn recht in hun schik,
dit stelt men zeer op prijs.

Een reis over Apeldoorn naar Stroe,
ging langzaam, tot vervelens toe,
het geleek een slakkengangl
Doch eindelijk na een uur of vier
krijgt men het stationin ‘t vizier,
met verwachtte het reeds lang.

Daar wordt eind’lijk uitgestapt
en werkelijk frissche lucht gehapt,
daar midden in de hei
en onder de tonen der muziek,
voorop de Overste met zijn biek,
gaat voorwaarts de lange rij.

De ransels van van de rol ontdaan,
en deze op een kar gelaân,
daaronder wordt de marsch verlicht.
En na een marschje van een uur,
langs mooie weg, dat is secuur,
komen de kwartiermakers in het zicht.

Zoo komen we in den Harskamp
en iedereen  is thans voldaan,
de reis is volbracht.
Een ieder zoekt zijn tentje op,
stroo en dekens zijn er volop,
dit belooft een goeden nacht.

Na een beschrijving van de oefening eindigt met gedicht met:

Thans komen wij terug,
a.s. donderdag half één,
ziet gij het bataljon vereend,
weêr aan de IJsselbrug,
in de hoop dat dit verslag
U enigszins bevredigen mag.

• Geplaatst op: maandag, 14 augustus 2023
• Bijgewerkt op: maandag, 14 augustus 2023