Onhebbelijke reizigers

25 april 1942

In het Kamper Nieuwsblad van 25 april 1942 werd in de rubriek Onder de Poort door Poortwachter Hendrik van Heerde een ingezonden brief behandeld waarin geklaagd werd over de houding van reizigers in de trein van Kampen naar Zwolle:

“Geachte Poortwachter. Toen ik verleden week naar Zwolle moest, was het heel druk op het Kamper station. Met moeite wist ik mij een plaats te veroveren in een coupé niet-rooken, die geheel met heeren bezet was. Net toen we weg zouden rijden, werd er door den conducteur nog een dame op leeftijd naar binnen gedrukt, die staan moest. Ik dacht, dat een van de heeren zal wel opstaan en zijn plaats aanbieden, maar niks hoor. Er gebeurde wel wat anders. De trein was net van het perron vertrokken, toen door drie heeren een sigaret gerold werd en zonder iets te zeggen werd de brand er in gestoken, hoewel we in een coupé niet-rooken zaten. Dat het met de opvoeding van die heeren niet in de haak was, bleek ook wel uit de taal die uitgeslagen werd. Toen we bij de Veerallee kwamen, hadden we tientallen vloeken moeten aanhooren en een “mop”, die nu ook niet bepaald geschikt was voor een coupé waarin nog twee dames zaten. De dame op leeftijd vroeg even voor station Zwolle of ze er ’t eerst uit mocht om een aansluiting te kunnen halen. Op dat verzoek werd niets gezegd, maar toen de trein stil stond, gingen de heeren er het eerst uit. Ik heb mijn plaats aan de oudere dame afgestaan. Dat was voor mij niet erg, ik kon op mijn jonge beenen gemakkelijk even staan tot Zwolle, maar een en ander zegt wel, dat we op het punt van beleefdheid nog wel een en ander te leeren hebben. Ik ben heusch niet fitterig, maar dit alles was me toch te erg. Ik hoop Poorstwachter, dat u er eens iets van zeggen wilt, wellicht lezen de heeren uw krant en kunnen ze er nog eens over nadenken, dat hun houding in de trein toch verre van beleefd was. Gelukkig tref je het ook wel anders aan. Een Kamper meisje”.

Als ik uw brief zoo lees, geachte stadgenoote, dan geloof ik wel dat u het op uw reis niet erg getroffen hebt. In de trein maken we allemaal wel eens onhebbelijkheid mee en onbeleefdheid, maar u moet toch wel een erg onbeschoft stelletje menschen meegemaakt hebben. Op die brief hoef behoef ik weinig te zeggen, ieder weldenkend mensch zal het gedrag van die heeren afkeuren. Het is wel jammer, maar de plaats afstaan aan een dame schijnt tegenwoordig geen algemeene regel meer te zijn,, rooken in een niet-rooken coupé komt ook voor ondanks het feit dat er zoo weinig te rooken is en het uitslaan van ruwe taal komt helaas ook nog veel voor, zonder dat bedacht wordt, dat men daarmede zichzelf en anderen beleedigt. Nee, jongedame, ik geloof niet dat u het op uw reis erg goed getroffen hebt, doch dat zich alle menschelijke onhebbelijkheid zoo’n beetje in uw coupé verzameld had. Dat het ook wel eens anders gebeurt is eveneens waar. Meestal tref je in treinen toch veel behulpvaardigheid aan, waarbij de menschen elkaar helpen, waarbij ouderen een plaats krijgen, waarbij moeders met kinderen geholpen worden bij ’t uitstappen enz. Toch is het wel eens goed, dat een staaltje van onbeschoftheden aan de loopende band naar voren gebracht wordt. Ik hoop dat ook dat de heeren uit de trein dit lezen en zelf gaan beseffen, dat hun houding niet juist was. En we zullen dan maar hopen, dat ze de onjuistheid ervan gaan inzien. Het kan immers zooveel anders. We moeten ons vaak behelpen in de trein en dan doet het zoo prettig aan als de menschen elkaar behulpzaam zijn om de reis, ondanks de moeilijkheden, zoo prettig mogelijk te maken, dat is slechts eenvoudige plicht tegenover elkander.

Ik kan me begrijpen stadgenoote, dat het voorgevallene uw verontwaardiging opgewekt heeft, maar dat wil toch niet zeggen dat dergelijke dingen in iedere spoorwegcoupé voorvallen, integendeel, als u eens weer op reis gaat, zult u zelf wel merken dat de meeste reizigers anders zijn en dat er heusch ook wel heeren zijn, die een oudere dame hun plaats aanbieden, die hun rookmateriaal niet in niet-rooken verbruiken, die een dame zeker voorrang verleenen bij het uitstappen en die de atmosfeer in de coupé niet door vloeken en vieze mopjes bederven. En dat is maar gelukkig , want anders zou het reizen heelemaal een bezoeking zijn. En hiermede sluit ik de poort. POORTWACHTER