Station Zwolle groeit uit tot knooppunt (1873-heden)
Pas in 1873 werd ook de verzending van goederen overgeplaatst. Deze lange tussenliggende periode werd veroorzaakt door de nogal slechte financiële positie van de NCS en zonder staatssteun had het waarschijnlijk nog veel langer geduurd.
Met ingang van 15 mei 1873 was er algeheel gezamenlijk gebruik van het Zwolse station, behalve de dienst voor het veevervoer, die volgde pas op 15 mei 1874. De trein uit Kampen stopte vanaf 1868 bij perron 1 om daarna kop te maken om de reis naar Utrecht te vervolgen en andersom, er was geen doorgaand spoor. Het oostelijk deel van het perron werd gebruikt voor de treinen uit en naar Leeuwarden en Deventer. Tussen beide stootblokken stond een klein Retiradegebouwtje (toilet). Perron 3 en 4 hadden wel doorgaande sporen en werden later ook gebruikt voor de doorgaande treinen van Utrecht naar Leeuwarden/Groningen.
Handbel
Vanaf 1892, toen de doorgaande treinen tussen Kampen en Utrecht vervielen, bleven de lokaaltreinen nog steeds bij perron 1 stoppen. Op de plaats van het huidige perron van het Kamperlijntje lagen in de begintijd de locomotief- en rijtuigenloodsen. In 1873 werd de goederenloods van de NCS in Zwolle aan de Willemsvaart overgebracht naar Kampen. In 1874 plaatste de NCS aan de spoorhaven een vaste kraan van 2 ton aan de kant van het station. Er waren in Zwolle nog al wat klachten van reizigers die in de SS-treinen wouden overstappen, omdat, terwijl zij op het perron liepen, de NCS-locomotieven vlak langs het hoofdperron reden. De NCS besloot de beheerder van het station, de directeur-generaal van de Maatschappij tot Exploitatie van Staats Spoorwegen aan te schrijven om een voorschrift in te stellen om
‘de bedoelde locomotieven zoo langzaam mogelijk te doen rijden, dat zij, zoolang zij zich onder de kap van het station bevinden, kunnen bijgehouden worden door een beambte, die onder [het] voortdurend luiden van eene handbel, de locomotief te voet begeleidt’.
Treeplank
Vanaf 1882 gold dit ook voor locomotieven van de SS. In 1889 werden bij Zwolle tweecontroleperrons gebouwd om de kaartjes te kunnen controleren. Sinds 1875 was er een verbod voor conducteurs om tijdens de rit over de treeplank te lopen (men had toen nog geen rijtuigen met doorgaande gangpaden) en stopte de trein vlak voor aankomst, soms zelfs op de overweg Veerallee, wat uitaard opstopping van verkeer en irritatie van het wachtend publiek veroorzaakte; het controleperron maakte hieraan een einde.
Werkplaats
In 1870 werd in Zwolle een centrale werkplaats voor het onderhoud aan locomotieven en rijtuigen gevestigd, waardoor het emplacement, ook later in de twintigste eeuw werd uitgebreid met sporen en loodsen. Vanaf november 1923 werden ook de nieuwe benzinemotorrijtuigen in een aparte werkplaats onderhouden, later gevolgd door de diesels. Het onderhoud in Zwolle werd begin eenentwintigste eeuw afgebouwd en de lijnwerkplaats werd eind 2007 gesloten in verband met de komst van de Hanzelijn, omdat hiervoor een derde eilandperron moest worden aangelegd en het emplacement aangepast moest worden. Tegenwoordig heeft NedTrain in Zwolle nog wel een TechniekFabriek waarin nieuw personeel wordt opgeleid.
Loodsen
Vanaf 3 januari 1887 werden de locomotievenloodsen in Kampen en Harderwijk gesloten en werd een nieuwe locomotiefloods voor 6 locomotieven in Zwolle in gebruik genomen. De loods in Kampen werd overigens nog wel gebruikt voor de stalling van de locomotieven tijdens de nacht. In 1905 werd in Zwolle de locomotiefloods, het reservoirgebouw, het kolenpark en de benodigde sporen en wissels door de NCS alweer opgeruimd. In 1919 werd het station uitgebreid en kwam er onder andere een nieuw perron met 2 kopsporen voor de Kamper trein beschikbaar; tegenwoordig perron 12 en 13 en de laatste wordt nu alleen voor de Kamper trein gebruikt.
Sluiting Goederenspoor Katwolde
In de eerste week van september 2013 begon aannemer Dusseldorp met het opbreken van het goederenspoor uit 1964 naar Katwolde (industrieterrein Voorst in Zwolle), de aftakking op het Kamperlijntje ter hoogte van de A28 dat er al jaren werkloos bijlag. Dit goederenspoor werd tot tot 12 juni 2006 gebruikt voor het vuilafvoer bij ROVA, maar vroeger onder andere ook door Scania en door O. De Leeuw aan de Rieteweg voor de aanvoer van landbouwmachines via een losspoor naast een nu nog aanwezig losperron. In 2011 werd nog voor de sloop bestemd NS-materieel over deze goederenlijn gesleept tot de overslaghaven en daar op vrachtwagens gezet en afgevoerd. Pogingen om de lijn tot de overslaghaven instand te houden zijn gestrand en de goederenlijn is nu opgebroken en definitief verleden tijd. De veertien aanliggende bedrijven hebben het aanbod gekregen de vrijgekomen grond erbij te kopen voor vergroting van hun parkeerruimte of de in- en uitrit.
Werkzaamheden
Tot 2015 zal deze situatie waarschijnlijk ongewijzigd blijven, wat daarna gebeuren zal, is nog onduidelijk omdat het nog niet vast staat wat met het Kamperlijntje gaat gebeuren. Het station Zwolle wordt nu nog steeds uitgebreid en er zijn nog allerlei plannen en al deze aanpassingen en veranderingen vallen onder het project Zwolle Spoort en zullen nog jaren duren. In december 2013 werd bekend dat totaal 215 miljoen euro geïnvesteerd wordt voor uitbreiding en vernieuwing van de sporen bij Zwolle, waarvan het Rijk 119 miljoen euro voor haar rekening neemt en de provincies 106 miljoen. Het ligt in de bedoeling dat in 2017 de eerste werkzaamheden gereed zijn.
- Geplaatst op: dinsdag, 05 maart 2013
- Bijgewerkt op: woensdag, 26 augustus 2015
